Stopa wydrążona

Stopa wydrążona

W przypadku stopy wydrążonej dochodzi do nadmiernego wysklepienia w odcinku stopy, który znajduje się między głowami kości śródstopia a guzem piętowym. Odcinek ten najczęściej jest również skrócony, co przyczynia się do ogólnego skrócenia stopy. Wada ta pojawić się może już we wczesnym dzieciństwie, czasami nieco później a bardzo często podczas tzw. skoków wzrostowych, kiedy dzieci są w okresie dojrzewania. Wiek między 10 a 14 rokiem życia to okres, w którym należy zwrócić szczególną uwagę na wadę tego typu w obrębie stopy, ponieważ wtedy zniekształcenie się nasila stopniowo.

Objawy które towarzyszą stopie wydrążonej

Oprócz typowych i charakterystycznych objawów stopy wydrążonej, takich jak skrócenie stopy, podwyższeniu ulega część grzbietowa stopy, tzw. podbicie. Dodatkowo może wystąpić:

• szponowate ustawienie palców,
• nadmierny przykurcz rozcięgna podeszwowego,
• nadmierny przykurcz mięśni zginaczy krótkich,
• dotkliwy ból stopy, najczęściej w obrębie głównych punktów podparcia,
• pojawienie się odcisków, modzeli i nagniotek (także zgrubień) na podeszwie stopy, głównie w okolicy „poduszek”, tam gdzie stopa ma największy punkt podparcia,
• zmniejszenie ekonomiki chodu,
• zniwelowanie przyjmowania dużych obciążeń,
• zmniejszenie amortyzacji wstrząsów,
• ogólne pogorszenie sprawności ruchowej.

Przyczyny powstawania stopy wydrążonej

Pomimo ogólnego twierdzenia, że pochodzenie wady, jaką jest stopa wydrążona, jest idiopatyczne (nieznanego pochodzenia), wskazuje się jako główną przyczynę jej powstawania zaburzenia mięśniowej równowagi na tle zmian rozwojowych w obrębie dolnego odcinka rdzenia kręgowego (rozszczep kręgosłupa). Czasami towarzyszyć może również mózgowe porażenie dziecięce, choroby mięśni czy spastyczne niedowłady. Wada może się ujawniać również w przypadku mielodysplazji bądź nieprawidłowych zmian w obrębie nerwów obwodowych.

Czynnikiem dodatkowym, który może przyczynić się do powstania stopy wydrążonej jest noszenie zbyt ciasnych skarpetek oraz butów oraz, nawet w małym stopniu, niedowład drobnych mięśni stopy.

Diagnostyka stopy wydrążonej

Stopa wydrążona może być zauważona już przez rodzica podczas swobodnego siadu dziecka, gdzie stopa jest zupełnie odciążona, a zwłaszcza kiedy dziecko wykonuje zgięcie grzbietowe stopy (do siebie, do góry). Alarmem są również dolegliwości bólowe w obrębie stóp, zgłaszane przez dziecko. W takim przypadku rodzic powinien zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu, który skieruje na diagnostykę do lekarza specjalisty, najczęściej będzie to ortopeda bądź neurolog.

Przy badaniu ocenić należy bilans mięśniowy w obrębie kończyn dolnych, jak również w obrębie kończyn górnych. Diagnostyka stopy wydrążonej obejmować będzie między innymi badanie neurologiczne, radiogramy części lędźwiowo-krzyżowej kręgosłupa, ocenę przewodnictwa nerwowego oraz badanie elektromiograficzne.
Ortopeda będzie brał głównie pod uwagę wiek, w którym wada wystąpiła i cały jej przebieg. W zależności od rozległości i zaawansowania zniekształcenia oraz jego podłoża, zostanie zastosowanie leczenie zachowawcze bądź operacyjne.

Leczenie zachowawcze stopy wydrążonej:

• ćwiczenia korekcyjne, które mają na celu:
  • przywrócić prawidłowe warunki anatomiczne stopy,
    wzmocnienie mięśni osłabionych,
  • usunięcie przykurczy i przywrócenie
    prawidłowej elastyczności rozcięgna podeszwowego,
• ćwiczenia reedukacyjne mięśni znajdujących
  się po wewnętrznej stronie stopy,
• ćwiczenia rozciągające cały aparat stopy;
• masaż;
• fizykoterapia;
• zastosowanie odpowiedniego obuwia ortopedycznego;
• zastosowanie specjalnych wkładek do butów, które uniosą sklepienie poprzeczne stopy.

W zależności od zaawansowania wady, wykonuje się leczenie operacyjne:

• zabieg na tkankach miękkich (wydłużenie ścięgien, przecięcie mięśni),
• osteotomia zmieniająca wydrążenie stopy (obniża sklepienie).

Rehabilitacja po zabiegu operacyjnym, polega na przywróceniu w pełni funkcji stopy, poprzez przywrócenie prawidłowego zakresu ruchu w stawach, rozluźnienie tkanek w jej obrębie, wzmocnienie mięśni, zapewnienie stabilizacji oraz stosowanie ćwiczeń z zakresu reedukacji chodu.

Profilaktyka stopy wydrążonej

Jednym z głównych zadań w profilaktyce wystąpienia wady, jaką jest stopa wydrążona, jest dbanie o wydolność całego aparatu stopy przez odpowiednie stosowanie ćwiczeń u dzieci od najmłodszych lat, wzmacniając mięśnie, które uczestniczą i wspomagają funkcję stopy. Bezwzględne jest noszenie przez dzieci zdrowego obuwia (nie za małego), które przyczynia się do prawidłowego ustawienia stopy i wspomaga rozwój jej funkcji.

Ważnym elementem jest stała kontrola stóp u lekarza ortopedy bądź fizjoterapeuty oraz ewentualne wczesne wykrycie wady, która może się rozwijać wraz ze wzrostem dziecka.

Należy pamiętać o odpowiednim korygowaniu całego ciała dziecka, ze szczególnym uwzględnieniem struktur mięśniowych i kręgosłupa, gdyż każda wada postawy może wpłynąć również na nieprawidłowy rozwój stopy, co w efekcie może skutkować pojawieniem się stopy wydrążonej.

W celu umówienia wizyty w Centrum Rehabilitacji Re-flex zapraszamy do kontaktu.